Fyre Festival: Lüksün ve kaosun buluştuğu modern bir fiyasko

Pek çok marka çeşit çeşit lansman yapar. Bazıları çok masraf yapmaz sade bir duyuruyla  halleder, işin kendisine odaklanır. Bazılarıysa büyük ses getirmesi için masraftan kaçınmaz. Lansman çok stresli bir süreçtir. Çünkü elindeki neyse onu ilk defa görücüye çıkaracaksın. İyi geçerse ne mutlu, tertemiz atlatır rahat kafayla işine devam edersin. Kötü bir açılışla başlarsan işin zor ama düzeltme şansın hala var. Süreç sancılı geçse bile sunduğun ürün, kampanya, marka vs. iyiyse toparlarsın. 

Çok büyük bir lansman düşünün. O kadar büyük ki insanlar ne için yapıldığını unutup sadece lansmanın kendisine odaklanmışlar. Bir de çok kötü bir lansman düşünün. O kadar kötü ki toparlama şansını bir kenara bırak, hiçbir şeye başlayamayacak bir enkazın altında kalmışsın. Şimdi bunların ikisini birleştirin ve nasıl bir ‘yangın’ çıktığını hayal edin… Ya da etmeyin. Hazır yaşanmışı var.

2017 yılının Nisan ayında Bahamalar'da düzenleneceği duyurulan Fyre Festival, büyük beklentilerle yola çıktı ama tam bir felaketle sonuçlandı. Ünlü rapçi Ja Rule ve "başarılı" iş adamı Billy McFarland'ın göz bebeği olan bu festival, sosyal medyada influencerlar aracılığıyla göz kamaştırıcı bir şekilde tanıtıldı. Ancak işler, beklenenden çok farklı gelişti.

Büyük fikir: Ünlü çağırma uygulaması

Fyre Festival aslında bir bütünün parçası olarak planlanan bir işti. Billy ve Ja Rule, tıpkı Uber'den araba çağırır gibi, istediğiniz ünlüyü kendi etkinliğinize davet edebileceğiniz bir uygulama olan Fyre'ı geliştirmek istiyorlardı. Doğum gününüze Blink 182 mi gelsin istiyorsunuz? Platforma girin, tarihlere bakın ve seçin. Gayet pratik, değil mi? 

Bu fikir, Billy'nin doğum gününde Ja Rule'u davet etmek istemesiyle doğmuş. Billy, onu tanıyan birini tanıyan birini tanıyan birini tanıyan birini buluyor ve Ja Rule'u bir partiye çağırıyor. Billy Ja Rule’a ulaşmaya çalışırken harcadığı zamanı ve parayı düşünüyor ve aklına bir fikir geliyor. Ünlülere kolaylıkla ulaşabileceğin, rezervasyon sistemine uygun bir platform. Daha sonra Ja Rule'la tekrar buluşuyor ama bu sefer bu platformu kurma fikrini paylaşıyor. Platformun adı da Fyre. Ja Rule’la hemen ortaklık kuruyor ve ikili çalışmaya başlıyorlar. 

Billy CEO olarak iş geliştirme kısmıyla ilgileniyor, Ja Rule ise kendi bağlantılarıyla uygulamada seçebileceğin bir talent pool hazırlamaya başlıyor. Platform çalışmaları zor ama makul bir zeminde kurulmaya başladıktan sonra ikili startup etkinliklerinde boy gösteriyorlar. Billy’nin daha önce Magnesis adında geliştirdiği seçkin üyelik kulübünün başarısından dolayı iş dünyasında bir ismi var. Ja Rule desen yılların müzik adamı. Gören herkes iyi bir iş çıkacağını düşünüyor. Ekip de hazırlıkları yapıyor.

Billy ve Ja Rule 2016 yılında Web Summit panelinde

Lansmanı festival olarak yapmak sonra da batırmak

Fyre Festival bu uygulamanın lansmanı olarak planlandı. Lüks villalar, ünlü şefler tarafından hazırlanan yemekler, yatlar ve ünlü sanatçıların konserleri gibi birçok harika etkinliği içeren kocaman bir festival düzenleyerek, müthiş bir başlangıç yapacaklardı.Fakat gerçekler acıydı; festival, bir felaketle sonuçlandı. Katılımcılar, tatillerini harap eden kötü hizmet, yetersiz konaklama ve yiyecekler, iptal edilen konserler ve diğer sayısız sorunla karşılaştılar.

Lüks villa dedikleri şey aslında acil durum çadırlarından başka bir şey değildi. Ünlü şeflerin gurme yemekleri yerine, karton kutuda sunulan basit sandviçlerle karşılandılar. Bu durumla sosyal medyada "Fyre Festival Sandviçi" diye dalga geçtiler ve sandviç viral oldu. Pek çok sanatçı performanslarını iptal etti, katılımcılar geri dönmekte büyük zorluk çekti ve birçok kişi dolandırıldığını fark etti. Organize eden tayfa dışında katılımcılar da ayrıca bir alay konusu oldular. Herkes sosyal medya ve televizyon programlarında festival biletine dudak uçuklatan paralar ödeyen zenginlerle dalga geçti. Twitter ve Instagram, katılımcıların yaşadıkları hayal kırıklığını ve komik duruma düşmelerini anlatan postlarla doldu taştı. Late night talk show'larda komedyenler, Fyre Festival'in nasıl bir fiyasko olduğunu skeçlerle anlattılar ve katılımcıların "lüks" tatillerini nasıl geçirdiklerini esprili bir dille ele aldılar.

Festivalin meşhur çadırları

Bu büyük fiyasko, organizatörlerin hukuki sorunlarla boğuşmasına neden oldu. Billy McFarland, dolandırıcılık suçlarından yargılandı ve altı yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ja Rule ise bu işten sıyrılmayı başardı, ama itibar kaybı yaşadı. Festival nedeniyle açılan davalar ise yıllarca sürdü. 

Fyre Festival Sandviçi viralini patlatan X paylaşımı 

Fyre Festival, modern zamanların en büyük organizasyon felaketlerinden biri olarak tarihe geçti. Bu olay, büyük vaatler ve eksik planlamanın nasıl büyük bir fiyaskoya yol açabileceğini gösterdi. Billy McFarland ve Ja Rule'nin önderliğindeki bu proje, sosyal medyanın gücünü ve yanlış yönetildiğinde ne kadar yıkıcı olabileceğini ortaya koydu. En vurucu kısmı ise organizasyon ekibi dahil herkes festivale o kadar odaklanmıştı ki bunun bir lansman etkinliği olduğu ve bir platformu tanıtmak için yapıldığı unutuldu. Bunca olaydan sonra uygulama tarafı da bir daha asla toparlanamadı ve hızla kayboldu. Belki de dünyanın en karlı platformlarından biri olabilecek bir proje, kendi lansmanı yüzünden patladı. Bu festival, herkesin ağzında aynı tadı bıraktı: Tatlı bir alay ve acı bir ders. 

Yazı bitti ama ufak bir ekleme yapayım: Kahramanlarımız sonrasında da çalışmaya devam ettiler. Ja Rule 2019’da Fyre’la hemen hemen aynı tarzda çalışan ICONN adlı bir uygulamayı piyasaya sundu. “Sektörün Gazileri tarafından kuruldu” mottosuyla açtığı uygulamada Cardi B, Ashanti, Fat Joe, DMX, Snoop Dogg, Shawn Mendes, Cassie, Future da yer alıyordu. Fakat yeterince ilgi görmedi.

Billy ise 20 Ağustos 2023’te sosyal medya üzerinden bir video paylaştı. Videoda 7 ay boyunca hücre hapsinde kaldığını ve Fyre Festival II 50 sayfalık bir plan hazırladığını söyledi. Açıklamasına göre Festival 2024’ün son çeyreğinde Karayiplerde olacakmış.